Άλλα σχετικά κείμενα
Θεματoλογία
Η εικόνα είναι σύμβολο. Και ότι είναι το σύμβολο για τους μορφωμένους, το βιβλίο, αυτό είναι για τους αγραμμάτους η εικόνα. Και ότι είναι για την ακοή ο λόγος, αυτό είναι και για την όραση η εικόνα. Αυτά είπε ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός πριν από αιώνες.
Πολλά θέματα έχουν δογματική άλλα λειτουργική και άλλα ιστορική σημασία τα οποία δημιουργούν και τους αντίστοιχους τρεις κύκλους:
Ο δογματικός κύκλος συναντάται κυρίως στην είσοδο του Ναού, στον τρούλο και στην κόγχη του ιερού Βήματος. Στην είσοδο του ναού βλέπουμε την εικόνα του Χριστού που κρατάει το Ευαγγέλιο ανοιχτό με την επιγραφή ¨Εγώ ειμί η θύρα ή εγώ ειμί το φως του κόσμου ή Εγώ ειμί η αλήθεια και η ζωή.
Στον τρούλο και πάλι δεσπόζει ο Χριστός με τη μορφή του παντοκράτορα, αυστηρός και πράος συγχρόνως, κατά το Φώτη Κόντογλου. Ο Χριστός Παντοκράτωρ του τρούλου έχει την τριπλή έννοια του δημιουργού, του Σωτήρα και του Κριτή. Επίσης στην κόγχη ζωγραφίζεται όχι τυχαία η Θεοτόκος είτε δεόμενη είτε πλατυτέρα .Το σημείο αυτό είναι που ενώνει το δάπεδο του ναού, το οποίο συμβολίζει τη γη, με τον τρούλο που συμβολίζει τον ουρανό, γι αυτό το χώρο αυτό καταλαμβάνει η από το θεό ορισμένη μεσίτρια ουρανού και γης.
Το δεύτερο εικονογραφικό κύκλο, το λειτουργικό, τον συναντάμε στο ιερό βήμα του ναού. Εκεί διαδραματίζεται η παράσταση της θείας λειτουργίας, ως κοινωνία των Αγίων Αποστόλων ή ως λειτουργία των Αγγέλων. Στη σκηνή της κοινωνίας των αποστόλων ο Χριστός εικονίζεται κάτω από το κιβώριο στην Αγία τράπεζα μεταδίδοντας από τη μια μεριά το σώμα του και από την άλλη το αίμα του στους αποστόλους που προσέρχονται σε παράταξη. Η λειτουργία των Αγγέλων αποτελεί παράσταση τελέσεως της θείας λειτουργίας η οποία τελείται στη θριαμβεύουσα εκκλησία από τους Αγγέλους.
Στον εορταστικό ή ιστορικό κύκλο παρουσιάζονται πρόσωπα και θέματα από τις μεγάλες γιορτές της εκκλησίας. Περιλαμβάνει εκτός των άλλων και το δωδεκάορτο, αγίους άνδρες και γυναίκες .Μια συνήθης παράσταση αυτού του κύκλου είναι και η κοίμηση της Θεοτόκου.
Κύριες εικόνες του δωδεκαόρτου είναι ο Ευαγγελισμός, η Γέννησις, η Υπαπαντή, η Βάπτιση, η Έγερσις του Λαζάρου, η Βαιοφόρος,η Μεταμόρφωσις,η Σταύρωσις, η Ανάστασις, το Χαίρε των Μυροφόρων, η Πεντηκοστή,η Ανάληψη.